Üniversite sınav maratonunun son haftasındayız. Son günlerde doğru beslenme sınavdaki başarıyı doğrudan etkiler. Sınava girecek öğrenciler için sınav öncesi ve sınav günü beslenmesi doğru tercihler içerdiğinde önemli boyutta katkı sağlar.
Sınav dönemleri, öğrencilik hayatının en zorlu ve stresli dönemlerindendir. Bu süreçte stres faktörü etkin olduğu için öğrencilerde bulantı, kusma gibi durumlara sıkça rastlanmaktadır. İstenmeyen bu durumları tetiklememek için yemek konusunda kişiler zorlanmamalıdır.
Hava sıcaklıklarının çok yüksek seyrettiği bu günlerde, ev dışı tüketimlerde zehirlenme vakaları sıklıkla görülebilmektedir. Sınava son 3 gün kala dışarıda besin tüketmemek olası risklerin önüne geçecektir. Sınav öncesi dışarda yemek yerine evde pişen yemekleri tercih ediniz. Dışarıda yemeye mecbur kalınırsa çabuk bozulabilen açık yiyecekler, mayonezli, soslu, tavuk içeren riskli gıdalardan kaçınınız.
Bu dönemde terle sıvı kayıpları yoğun olduğundan gün içerisinde yeterli su tüketimi önemlidir. Günde en az 2 litre su tüketimi sağlamalıdır. Vücutta dehidrasyon (susuzluk) belirtileri baş ağrısı, sayıklama ve kafa karışıklığı, yorgunluk, baş dönmesi ve halsizlik, ağız kuruluğu ve kuru öksürük, yüksek nabız ve düşük tansiyon, iştah kaybı, şiş ayaklar ve ödem olarak sıralanabilir.
Sağlıklı besin olarak nitelense dahi daha önce tüketmediğiniz, vücudunuzun nasıl tepki vereceğini bilmediğiniz yeni besinleri tecrübe etmek için sınav sonrasını beklemek, sınav süresince konforlu bir süreç geçirmenizi sağlayacaktır. Yararlı olduğunu düşündüğünüz için sevmediğiniz, sindirim sisteminizde sıkıntı oluşturabilecek gıdaları tüketmeyiniz.
Beslenme rutininizde olan, sağlıklı besinleri tüketmeye özen gösteriniz. Çok yağlı, ağır gıdalar yerine protein, karbonhidrat, yağ dengeli hafif gıdalar tercih ediniz. Başarının arttırılması için tatlı, çikolata gibi şekerli besinlerin yüksek miktarda tüketimi hatalıdır. Sanılanın aksine sofra şekeri, yani basit karbonhidratlar, kan şekerini hızla yükseltip düşürdüğü için beynin şekere olan ihtiyacını karşılamaz ve kanda hipoglisemiye (kan şekerinin düşmesi) sebep olur. Bu durum; dikkat dağınıklığı, konsantrasyon bozukluğu ve uyku halini beraberinde getirir. Kan şekerini hızla yükseltmeyen meyve, tam tahıllı/ çavdarlı ekmek, esmer pirinç, kepekli makarna, bulgur, yulaf gibi besinlerin tüketimi gerekmektedir.
Stres anında bıkkınlık ve isteksizlik artar, uykuya eğilim azalır. Dolayısıyla sınav öncesi düzenli ve yeterli uyku ile sınava girmek de çok önemlidir. Stresi azaltmada C vitamininden zengin beslenmenin adrenalin seviyesini artırdığı ve stresi azalttığı gözlenmiştir. Bu sebeple C vitaminden zengin meyve ve sebzeler sıkça tüketilmelidir. Örneğin çilek, portakal, kivi, patates, biber, havuç, brokoli gibi sebze ve meyveler C vitaminince zengindir.
Beslenmeniz Sınav Performansını Etkiler
Sınav sabahlarındaki beslenme sınavdaki performansı doğrudan etkileyeceğinden bu öğündeki seçimler büyük önem taşır. Kesinlikle kahvaltı atlanmamalı, doğru tercihlerle dengeli bir öğün tüketilmelidir. Sabah kalktığınızda süt, yumurta, peynir, tam tahıllı ekmek, yulaf ezmesi gibi kan şekerinizi hızla yükseltip düşürmeyecek dengeli bir sabah kahvaltısı yapılmalıdır. Kahvaltıda uyarıcı etkiye sahip çay, kahve, kola yerine bitki çaylarını tercih ediniz.
Sınav Öncesi Örnek kahvaltı menüsü:
- 1 fincan bitki çayı
- 1-2 dilim peynir
- 1-2 adet yumurta (Haşlanmış veya yağsız tavda omlet)
- Domates, salatalık, yeşillikler
- 5 adet zeytin
- 1 tatlı kaşığı pekmez
- 2 -3 dilim tam buğday ekmeği
- 3 tam ceviz veya 5-6 badem ve1 yemek kaşığı kuru üzüm
Üniversite sınavı şu an için çok önemli görünse de hayata atacağınız küçük bir adımdan daha fazlası değildir. Hayattaki mutluluğunuz birkaç saatlik sınavdan çok daha önemlidir. Sınava girecek tüm öğrencilere başarılar diliyorum.
Uzman Diyetisyen
Damla TURHAN
